تحلیل گفتمان/سناریوخوانی فضای تبلیغی VOA

چالش های فرا روی تحقق « سیاست خارجی یکپارچه» در نظام اسلامی

در نگاه بیگانه ، چالش های فرا روی تحقق « سیاست خارجی یکپارچه» در نظام اسلامی-که بنا به القای رسانه برای گشایش سیاسی و تحقق منافع اقتصادی ایران لازم است -برجسته می شود. بعلاوه کارکرد جناح اصول گرا نیز کاملا بازدارنده از گشایش مناسبات خارجی ایران به ویژه با غرب القا می شود.بزرگنمایی این معضلات مبانی اساسی کارآمدی دولت امید و تدبیر- یعنی امید به بهبود اقتصادی و تدبیرپذیری شرایط تحریمی- را به نقد می کشد.

به رغم تاکیدات مبنی بر فراجناحی بودن دولت اما رسانه همچنان نشانه هایی از نفوذ فکری اصلاح طلبی در« وزرای تایید نشده »را تداعی می کند: به وضوح سه وزیر آموزش و پرورش ، آموزش عالی و ورزش و جوانان در چنین متنی ارزیابی می شوند. موضوعی که همچنان انتخابات 92 و فرجام آن را با چالش ها توام می انگارد. رسانه با «بزرگنمایی محتوایی»، این موضوع (رای نیاوردن این سه نفر) را از نظر آرایش های جناحی ، وزن سیاسی کابینه و تاثیرگذاری بر روندهای کشور و نظام، مهم القا می کند. این در حالی است که رسانه به گونه ای بحث می کند که گویا حتی وزرای خارجه و نفت نیز شانس قطعی برای صعود نداشتند و تنها به واسطه «اعتمادسازی ها» و استغفار از مسیر اصلاحات و اقرار به وفاداری به خط فکری واحد نظام اسلامی بوده است که درنهایت مجلسیان به آنها رای اعتماد داده اند.

در زبان رسانه گویا نمایندگان مجلس بیش از آن که به افکار عمومی پاسخگوباشند به بدنه اصلی نظام اسلامی در قالب« اصول گرایی» وفادار بوده اند! در فضای نه چندان واضحی که رسانه ترسیم می کند اما ظاهرا بسترسازی هایی برای تقابل های احتمالی آینده میان مجلس و دولت یا میان دولت و ملت بسترسازی می‌شود. در کل عدم رای اعتماد مجلس به دولت روحانی درحوزه فرهنگ و آموزش، بستری برای چالش‌های آینده در ساختار سیاسی ایران القا می کند .

در مسیر تبلیغی رسانه ، اساسا «نقش آفرینی‌های حقوقی» در قبال حزب الله لبنان، در قالب قرارداد طائف، همچنین قطعنامه های بعدی شورای امنیت در زمینه کاهش قدرت نظامی آن و اخیرا تحریم های اروپا با نگاه خلع سلاح این گروه یا فلج کردن شاخه نظامی آن عنوان می شود. این نقش آفرینی ها در تعارض با نقش ایران -به عنوان نقش آفرینی ضد امنیتی- تفهیم و القا می شود.

تحلیل گفتمان مواضع بی بی سی نسبت به سقوط اخوان المسلمین در مصر

بی بی سی فارسی در بخشی از برنامه خبری اش که به انعکاس و بررسی تحولات مصر اختصاص داشت، با وجود اینکه تلاش داشت تا چهره رسانه ای بی طرف را از خویش در پوشش وقایع خونین این کشور به نمایش گذارد، اما تلویحاً با مقصر جلوه دادن محمد مرسی و هواداران رئیس جمهور برکنار شده، به نحوی جانبدارانه بر تخفیف خشونت های ارتش در سرکوب شهروندان مصری کوشیده است، ‌به نحوی که از آن جانبداری تلویحی بی بی سی فارسی از نظامیان و سرکوب اخوان المسلمین در مصر استنباط می گردد .

اقدامی که هدف از آن نه حمایت از ارتش مصر بلکه بهره برداری تبلیغی از فضای چندش آور نزاع نظامیان با اخوان المسلمین برای تخریب وجهه هر دو طیف ریشه دار در سرزمین اهرام ثلاثه به نظر می‌رسد تا از خاکسترش آن گونه که غرب می‌پسندد فضایی برای استقبال از به قدرت رسیدن لیبرال سکولارها در مصر شکل گیرد .

نشانه هایی از این رویکرد سومندانه بنگاه خبرپراکنی انگلیس در جانبداری از برخورد نظامیان با اخوان المسلمین را می‌توان در القاء تصویری خشونت گرا و تروریستی از اخوان المسلمین مصر ملاحظه کرد، که بی بی سی فارسی در نحوه انعکاس وقایع مسجد فتح، ماجرای پناه بردن هوادارن اخوان المسلمین به این مکان در محاصره نظامیان مسلح مصر را به نحوی روایت کرده است که گویی نیروهای ارتش برای دفاع از جان شهروندان مصری جماعتی تروریست مسلح را محاصره کرده اند که در مسجدی سنگر گرفته و به مردم تیراندازی می‌کنند.

همچنین در جایی دیگر که بی بی سی فارسی در گفتگو با جواد طالعی روزنامه نگار از بن آلمان، ضمن انداختن بار تقصیر ناآرامی های مصر بر دوش محمد مرسی، پافشاری هوادارن رئیس جمهور برکنار شده اخوانی را عامل استمرار بحران این کشور تبلیغ کرده است.

بی بی سی فارسی در تایید و تقویت تقصیرتراشی های خود برای محمد مرسی و هواداران اخوان المسلمین در بحران داخلی مصر همچنین به بازخوانی پرونده اشتباهات رئیس جمهور برکنار شده این کشور در حالی پرداخت که از سویی دیگر می‌کوشید تا برخورد سبوعانه ارتش مصر با مخالفان را رفتاری عادی و در چهارچوب وظایف سازمانی این نهاد نظامی نشان دهد.

اصرار بی بی سی فارسی برای مقصر معرفی شدن محمد مرسی و هواداران اخوانی وی در بحران داخلی مصر را همچنین می توان در فحوای ارایه راه حل یکی از مدعوین این شبکه انگلیسی ملاحظه کرد که در آن جواد طالعی ذیل شناسایی جریان افراطی اخوان المسلمین به عنوان عامل وقوع خشونت های داخلی مصر، راه حل برون رفت از این بحران را در از کار افتادن و از هم فروپاشی اخوان المسلمین دانست.

مبتنی بر همین نگرش است که بی بی سی فارسی در گفتگو با علی گرانمایه استاد دانشگاه از لندن، ذیل ناکارآمد نشان دادن دولت محمد مرسی و ارایه تصویری نابسامان از ساختار مدیریتی این کشور در دوره حاکمیت اخوانی ها، وقوع کودتای منجر به سرنگونی رئیس جمهور مصر را یک خواست ملی و واکنشی اجتناب ناپذیر به خطاهای پر شمار دولت اخوانی محمد مرسی در مصر تبلیغ کرده است.

بی بی سی فارسی در راستای جانبداری تلویحی از نظامیان و سرکوب هواداران اخوان المسلمین مصر، همچنین در بخشی دیگر از اخبار و گزارش هایش که به تحولات این کشور اختصاص داشت، کوشیده تا به هنگام انعکاس واکنش های جهانی به خشونت های چند روز اخیر این کشور،‌ کفه حمایت های خارجی از نظامیان مصر را سنگین تر نماید.

تحلیل گفتمان تلویزیون های غیر فارسی زبان/موضع دولت جدید در قبال مسایل بین المللی و موضوع هسته ای

براساس تبلیغات این رسانه ها دولت اعتدال در متن چالش های هسته ای و سیاست خارجی قرار دارد. این رسانه‌ها درخصوص نحوه برخورد دولت روحانی در زمینه مسایل هسته ای و جهان غرب تفسیرها و رویکردهای متفاوتی ارایه می دهند. در این ارتباط دو رویکرد در این رسانه ها مشاهده می گردد. در رویکرد اول درکی که این رسانه ها از سیاست خارجی دولت روحانی ارایه می دهند این است که روحانی با تکیه بر اعتدال و میانه روی تلاش خواهد نمود با ایجاد تعادل چالش های هسته ای و چالش با دنیای غرب را برطرف نماید. در فاز دوم تبلیغات تلویزیونهای خارجی درباره رویکرد دولت حسن روحانی، این رسانه ها درکی ناقص و ناکافی از جهت گیریهای دولت روحانی ارایه می دهند و بر عملکرد منفی آن تاکید می کنند و معتقدند دولت اعتدال نمی تواند چالش های پیش روی ایران را برطرف نماید.

از نگاه این رسانه ها کابینه دولت روحانی یک کابینه متشکل از تندروها است و مجلس تحت کنترل محافظه کاران ایران است. اگرچه حسن روحانی بلافاصله پس از پیروزی در انتخابات کوشید سیگنال هایی مسالمت جویانه درباره غرب از خودش نشان دهد بطوریکه از رویکرد تعامل با غرب سخن گفت، اما دولت اعتدال نمی تواند سیاستهای نظام را تغییر بدهد بویژه وقتی موضوع به مسئله هسته ای کشور مربوط می شود. تلویزیونهای خارجی بیان می کنند حسن روحانی نمی تواند همه تصمیمات سیاسی ایران را اتخاذ نماید. درنتیجه، روحانی نمی تواند کار چندان زیادی در این حوزه ها انجام بدهد تا دولت او رویکرد متفاوتی از گذشته را نشان دهد.(فاکس نیوز 24/5/92)